Protetik Diş Tedavisi (Protez)

Protez Nedir?

Belirli sebeplerden dolayı dişlerini kaybeden hastalara, fonksiyon ve estetik detayların tekrar kazandırılabilmesi için tasarlanmış olan bütün yapay maddelere diş protezi denilmektedir. Ağız içerisinde diş eksiklikleri ya da tam olarak dişsizlik varsa çeşitli protezler geliştirilerek tedaviye devam edilir.

SABİT PROTEZLER

Kuron

Çürük, kırık gibi çeşitli sebeplerle dişlerde fazla madde kaybı yaşandığında ya da dolgu yapılamadığında, dişler küçültülerek kaplanır. Implanta üst yapı olarak uygulanmaktadır. Protezlerin bu çeşidi kuron adıyla bilinmektedir. Günümüzde sıklıkla uygulanan ve tercih edilmekte olanlar metal destekli ve zirkonyum destekli porselenlerdir.

Doğal dişlerimizin yapısında ışığı geçirgenlik seviyesi üst düzeydedir. Doğal dişlerimiz bu sebeple fazlasıyla derinlik ve canlılık göze çarpmaktadır. Porselen kuronlarda da durum neredeyse benzerdir. Işık geçirme özelliğinden dolayı doğal dişlere yakın sonuçlar elde edilmektedir. Metal destekli porselen kuronlar daha çok arka planlarda kullanılır. Diğer porselenlere oranla daha ekonomik bir tablo çizerler.

Köprü

Yaşanan bir ya da daha fazla diş eksikliklerinde kayıp dişin ön veya arka kısımındaki dişlerin uygun şekilde küçültülmesi sağlanır. Kaplama tedavilerinden destek alınarak tek blokluk yapıyla sabit kaplamalar oluşturulur. Ara kısımda görünen boşluklar bu şekilde dolar.

Metal Desteksiz (Zirkonyum) Porselenlerin Avantajları:

• Metal destekli porselenler bazı ışıklara maruz kaldığında (disko, fotoğraf makinası flaşı vb.) ağızda yokmuş hissi uyandırarak koyu renk bir boşluk şeklinde göze çarparlar. Full porselenlerin ise doğal diş gibi her türlü ışığı geçirdikleri gözlenmiştir.
• Full porselenler doğal diş yapısına çok benzer bir estetik oluştururlar. Metal porselenlerde ise donukluk ve yapaylık göze çarpar. Ön dişlerde full porselenlerin tercih edilme sebebi budur.
• Metal desteksiz porselenlerde alt yapıda metal bulunmadığından kuron-diş eti hizasında koyu çizgi görünmez. Amaçlanan estetik görüntüye sahip olunur.
• Metal destekli porselenler dişe yapıştırılırlar. Full porselenler ise mekanik ve kimyasal olarak dişe tutturulur. Full porselenlerin tutuculukları daha yüksek ve kaliteli yapıdadır.
• Alt yapıda kullanılan bazı metallere karşı (nikel vb.) oluşabilecek allerji riskleri full porselenlerde bulunmaz.
• Full porselenler, diş etleri çekildiği zaman estetik görünümlerini korumaktadırlar. Metal porselenlerde ise durum farklıdır. Dişle birleştikleri bölgede kötü bir görüntü oluşturmaktadırlar.

Nerelerde Kullanılabilir?

• Tek diş kuron restorasyonlarında,
• 3-6 üyeli (anatomik uzunluğu yaklaşık olarak 38 mm’ye kadar olan) köprüler,
• Implant üstü kron - köprü çalışmalarında kullanılırlar.

Sabit Protezlerin Temizliği Nasıl Gerçekleştirilmelidir?

Rutin olarak dişlerinizi gün içerisinde iki kez fırçalayarak diş ipi ve özel fırça desteğiyle temizlik konusuna özen göstermelisiniz. Böylelikle bakteriler nedeniyle oluşan plaklar ortadan kalkacaktır. Diş ve diş etinin birleştiği noktadaki plakların temizliğine ayrıca hassasiyet göstermelisiniz. Dişlerin takılması beraberinde alışma sürecinde zorlanmalar yaşanabilir. Beslenme sürecinde dengeli bir çiğneme işlemi önemlidir. Bu sayede dil, dudak ve yanak kasları proteze en iyi uyumu sağlayacaktır.

Köprünün etrafını, altını ve doğal dişle arasındaki bağlantı alanlarını titizlikle temizlemek gereklidir.

Sert yiyecek ve nesneleri çiğnemekten kaçınmak kuronların zarar görmemesi açısından önemlidir.

HAREKETLİ PROTEZLER

Diş kaybının fazla olduğu durumlarda hareketli protezler yapılmaktadır. Hareketli protezlerin oluşturulma aşamasında dişlerden ve destek dokulardan yararlanılarak daha sağlıklı sonuçlar elde edilmektedir. Günümüzde kancalı protez adıyla bilinen bu gruba girer. Şimdilerde kanca dışında farklı tutucu elemanlarla daha estetik bir şekilde hareketli protezler üretilmektedir. Bunlara da hassas bağlantılı ya da çıtçıtlı protez adını verebiliriz.

Tamamıyla yaşanan diş kayıplarında ise total protezler dikkati çekmektedir. Total protezlerle daha doğal görünümler elde edilmektedir.

Hareketli Protezler Özelliklerine Göre Farklı Şekillerde Adlandırılmaktadırlar;

Total - Tam Protezler

Kişi ağzındaki tüm dişleri kaybetmişse total-tam protezlerin yapılması şarttır.

Parsiyel - Bölümlü Protezler

Kısmi diş eksikliğinde özel akrilik ve metallerin kombinasyonu ile tasarlanan kroşe (kanca) adıyla bilinen metal parçaları ile dişe tutunmayı sağlayan protez çeşididir.

Implant Üstü Protezler

Implanttan destek alınarak sabit ya da hareketli olarak tasarlanırlar. Estetik kaygıları olan kişilerde implant üstü sabit protezlerde zirkonyum alt yapı kullanılabilmektedir.


Hareketli Protezlerin Temizliği Nasıl Yapılmalıdır?

• Yiyecek artıklarından arındırmak adına yemeklerden sonra, protezinizi suda yıkamanız önemlidir. Özellikle yatmadan önce, düzenli olarak protezinizi fırçalamayı alışkanlık haline getirmelisiniz.
• Fırçalama sırasında su, sıvı sabun veya protez bakım ürünlerini kullanabilirsiniz.
• Hekiminize danışarak özel protez fırçaları ya da normal diş fırçalarını da kullanalabilirsiniz.
• Protezin tüm yüzeyi özenle temizlenmelidir.
• Dönem dönem protezinizi, özel tabletler aracılığıyla protez sıvılarında bekletmenizde sakınca yoktur.
• Ağızdaki mevcut dişlerde temizlendikten sonra protez temizlenip yerine takılabilir. Ancak total protezlerde hastanın dişleri çıkarıp ağzını çalkalaması yeterlidir.