Periodontoloji

Peridontoloji Nedir?
Periodontoloji diş eti rahatsızlıklarının teşhisi, önlenmesi ve tedavisi ile ilgilenen diş hekimliği dalıdır. Dişleri Periodontum adı verilen karmaşık bir doku çevreler. Bu doku diş etini, kök kanallarını çevreleyen zarı ve alveolar kemiği içerir, dişi korumak ve desteklemekle görevlidir. Sağlıklı diş eti gül pembe görümünde, portakal kabuğu pütürlüğünde, dişler fırçalandığında kanamayan, dişin boyun bölgesine kadar örten bir yapıdadır.

Periodontal Hastalık Nedir?
Periodontal hastalıklar diş eti ve dişleri destekleyen kemik dokuları etkileyen iltihabı hastalıklardır. İstatistiklere göre diş çürüklerinden sonra en fazla diş kaybına sebep olan sorun diş eti rahatsızlıklarıdır. Üstelik bir diş eti rahatsızlığının normal bir çürüğe göre diş kaybı yaşatma ihtimali 2-3 kat fazladır. Yetişkinlerde diş kayıplarının %70′inden diş eti ve çene kemiğini ilgilendiren hastalıklar sorumludur.

Periodental hastalıklar erken dönemde teşhis edildiklerinde tedaviye kolay ve başarılı bir şekilde cevap verirler. Bu sebeple diş doktorunuza belli aralıklarla kontrole gelmeniz önem taşımaktadır. Sert bir gıda ısırdığınızda veya diş fırçaladığınızda oluşan kanamalar derhal kontrole gitmeniz gerektiğinin birer göstergesidir.

Diş Eti Hastalığının Belirtileri:
Diş eti hastalıklarının ilk ve en önemli belirtisi diş eti kanamasıdır. " Sağlıklı diş eti kanamaz."

• Diş etlerinde şişmeler, kızarmalar oluyorsa,
• Diş etlerinde çekilmeler ve açığa çıkan kök yüzeylerinde oluşan hassasiyet oluşuyorsa,
• Diş eti kenarlarında veya dişler arasında, diş taşlarına bağlı olarak oluşan siyah alanlar görülüyorsa,
• Diş ile diş eti arasından iltihap geliyorsa,
• Dişlerde sallanmalar, uzamalar ve dişler arasında açılmalar oluyorsa,
• Ağızda sürekli bir kötü koku ve kötü tat hissi var ise.

Diş Eti Hastalığının Oluşumunda;

• Yetersiz ve yanlış fırçalama,
• Diş ipi veya ağız gargarası gibi yardımcı hijyen materyallerinin kullanılmaması,
• Plaklar: Yumuşak hali veya tartar olarak adlandırılan sert hali,
• Yapısal bozukluklar: Yüz ve çene kemiğindeki anormallikler, dişlerin çapraşık olması, yerleşim bozuklukları,
• Tek tarafla çiğneme alışkanlığı,
• Sorunlu dolgu veya diğer tedaviler,
• Sigara kullanımı: Sigara kullananlarda rahatsızlık oranı 4 kat yüksektir,
• Düzenli olarak diştaşı kontrolünün yapılmaması büyük rol oynar.

Diş Taşları Neden Temizlenmelidir?
Dişler düzgün temizlenmediğinde, üzerlerinde ve aralarında biriken yiyecek artıkları bakteriler üretirler. Bakteri plağı denilen bu yapılar diş çürüklerinin ve diş eti iltihaplarının sorumlusu olup zamanla tükürüğün de etkisiyle diş taşlarını oluştururlar. Eğer plak etkin bir şekilde dişlerden uzaklaştırılmazsa diş taşı denilen sert bir yapıya dönüşür. Diş üzerinde kaldığı sürece dişin çevre destek dokularına zarar verir, diş etinde yıkıma neden olur ve diş eti rahatsızlıklarına yol açar. Hastalık tedavi edilmeden bırakılırsa sonunda dişler sallanır ve çekimleri bile gerekebilir.

Başlıca Diş Eti Hastalıkları Şunlardır:
Gingivitis: Diş eti rahatsızlıklarının ilk aşaması Gingivitis olarak adlandırılan enflamasyondur. Diş etinde bir miktar kızarma ile beraber kanama, koku gibi belirtileri vardır. Tartar, plak, dişlerin çapraşıklaşması, çürük gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Mikroplardan oluşan bakteri plağının diş ve diş eti arasındaki bağlantıyı zayıflatması ile görülür. Sağlıklı diş eti pembedir ve dişe sıkıca yapışık olmalıdır.

Diş etinin hastalanmasına, iltihaplanmasına gingivitis denir. Diş eti iltihabında dişetleri; kolay kanayan, kırmızı, ağrılı bir şiştir. Eğer diş eti iltihabı tedavi edilmezse hastalık daha da ileri ilerleyerek çene kemiğine geçer ve ileride dişlerin dökülmesine sebep olur.

Periodontitis: Yetişkinlerin en çok diş kaybettikleri sebep çürük değil diş eti hastalıklarıdır. Gingivitis aşamasında tedavi edilmemiş diş eti rahatsızlığının sonraki evresidir. Periodontal doku ve alveolar kemikte kayıpların başlaması ve ilerlemesini içerir. Dişi çene kemiğine bağlayan dairesel lifler erir ve diş eti ile diş arasında cep olarak adlandırılan patolojik boşluklar oluşur. Bu boşluklarda biriken mikroplar enfeksiyonun ilerlemesine, diş kökü ve alveoli kemikte harabiyete, erimeye sebep olur.

Periodontitis rahatsızlığı sırasında diş etinde maviye çalan bir kırmızılık görülebilir. Diş etleri çekildikçe dişlerin kök kısımları görünmeye başlayarak, uzadığı görülür ve diş hekimine acilen başvurulmasının çok önemli bir uyarısıdır. Periodontitis tedavi edilmezse dişi tutan kemik erir, dişler sallanmaya başlar ve diş kaybı kaçınılmaz olur.

Diş Eti Çekilmeleri İkiye Ayrılır:
Genel Diş Eti Çekilmeleri: Eğer kişide diş eti hastalıkları varsa genel olarak tüm ağızda kemik erimesine sebep olan bakterilerden dolayı kemiğin erimesi ile birlikte diş etinin kemiği takip etmesi ve geriye çekilmesi olayıdır. Bu tarz durumda kişi mutlaka diş eti tedavisi olmalıdır. Başlangıç aşamasında mutlaka kanama, koku şeklinde kendisini göstereceği için, bu şekilde diş eti sorununuzun olup olmadığını başlangıçta anlayabilirsiniz.

Lokal Diş Eti Çekilmeleri: Tek tek bazen belirgin dişlerde, bazen köşe dişlerde, bazen köpek dişlerinde görülen çekilmelerdir.

Diş Eti Hastalıkları Tedavisi Nedir?
Dişlerinizin ideal bakımını yapsanız bile bazen genetik sebeplerle diş eti hastalığınız olabilir. Tedavide ilk basamak diş hekimi tarafından yapılacak iyi bir diş taşı temizliği ve hastanın ağız hijyenine özen göstermesiyle tamamen iyileşebilir. Biraz daha ilerlemiş vakalarda küretaj denilen dişler üzerindeki eklentilerin (plak ve diştaşı) uzaklaştırılması ve düzgün bir kök yüzeyinin sağlanmasını kapsar. Küretaj ile diş etinde iltihaba neden olan bakteri ve irritanların uzaklaştırılmasını sağlanır. Genellikle bu tedavi, diş etinin tekrar dişe adaptasyonu veya diş etinin büzülerek bakteri içeren cebin yok olması için yeterlidir. Diş eti hastalığının erken döneminde vakaların çoğunluğunda, diştaşı temizliği, plağın uzaklaştırılması ve düzgün bir kök yüzeyinin sağlanmasını takiben günlük etkin ağız bakımı başarılı bir tedavi için yeterlidir.

Cerrahi tedavi daha ilerlemiş vakalar için yapılan flap operasyonlarını kapsar. Flap operasyonunda erimiş olan kemiğin desteklenmesi gerekiyorsa ya da o bölgede kemik oluşturulacaksa kemik greftleri de konulabilir. Böylece yeni kemik oluşumu sağlanabilir. Ancak hiçbir zaman kemik oluşumu eski seviyesini bulamaz. Flap operasyonları dikişli operasyonlardır.

Operasyondan sonra doktorunuzun size söylediği periyotlarda kontrollere gelmeniz gerekecektir. Doktorunuz dişetlerinizin durumu takip edecek, tedavi sonrası dikkat etmeniz gereken konuları aktaracak, size gerekli bakım talimatlarını verecektir.

Diş Eti Şekillendirilmesi (Gingivoplasti) Nedir?
Diş eti şekillendirilmesi (Gingivoplasti) diş eti şeklinin muntazam olmadığı durumlarda uygulanan minör cerrahilerden birisidir. Anestezi altında yapılan bu işlemde hekim bistüri, lazer, diş eti şekillendirici porselen frez ya da koter cihazı kullanarak diş eti konturunu şekillendirir. Bu işlem genellikle diş etlerinde oluşan iltihabi durumlardan sonra gelişen fibröz yapıların, kaplama ya da implant çevresindeki dokuların, ya da ortodontik tedavi sırasında oluşan diş eti katlanmalarının düzeltilmesinde kullanılır. Bu işlem oldukça kolay bir girişimdir ve aynı gün dişlerimizi kullanabiliriz. İşlem sonrası yeme, konuşma ve fırçalama gibi faaliyetlerimizi sürdürebiliriz.

Diş Eti Hastalıkları Nasıl Önlenir?
Diş eti hastalıklarının önlenmesinde öncelikli görev kişinin kendisine düşmektedir. Kişi dişlerini sağlıklı bir durumda korumak için günlük ağız bakımını doğru ve düzenli yapmalıdır. Yani dişler düzenli olarak fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır. Dişlerin üzerindeki bakteriyel plak uzaklaştırılmalıdır. Diş hekimine düzenli aralıklarla gidilmeli, kontrol ve tedavi uyarıları dikkate alınmalıdır.

Diş fırçalarken ağzın bir bütün olduğunu unutmamak gerekir. Bu nedenle fırçalama yaparken dişler ile birlikte dişetlerinde fırçalanmalıdır. Diş fırçamızı diş ile diş etinin birleştiği bölgeye yerleştirip dairesel hareketler ile fırçalamak gerekir. Sağa sola /yukarı aşağı yapılan hareketler yanlıştır ve diş etine zarar verdiği gibi dişte de aşınmaya neden olur. Bu dairesel hareket fırçanın temizleyebildiği diş sayısı kadar yer değiştirerek devam eder. Sadece ön yüzleri değil dişlerin arka yüzeyleri de bu şekilde fırçalanmalıdır.

Unutulmaması gereken nokta ise dişin 5 yüzeyi olduğu ve bunun sadece üç yüzeyinin fırça ile temizlenebileceği kalan 2 yüzey yani dişlerin birbirine bakan arayüzleri diş ipi ile temizlenmelidir. Diş ipini kullanırken dikkat edilmesi gereken husus diş aralarına her zaman temiz ipin sokulması ve temizlenecek dişe dayayarak diş etinden dişe (kırmızıdan beyaza) doğru çekerek yapılmasıdır. Asla arayüze yerleştirip sağa sola hereketler ile diş ipi kullanılmamalıdır.